Purawarayaka waruna

             චන්ද්‍ර මාස යනු බෞද්ධ වංශකථාවලට අනුව බෞද්ධ දින දර්ශනයයි.මෙම ක්‍රමය සැදි ඇතතේ පුර්ණ චන්ද්‍රය (සඳ) රාත්‍රි අහසේ දිස්වු දින සිට නැවත පුර්ණ චන්ද්‍රයා අහසේ දිස්වු දින අතර ඇති දින ගනන් කර එය හතරෙන් බෙදාය.                  මෙම දින ගනන් කර පෝය හතරකට (4) බෙදාා ඇත. 1)  පුර පසළොස්වක්පෝය (පුර්ණ චන්ද්‍රයා (සඳ) අහසේ පායන දින 2) අව අටවක (චන්ද්‍රයා පුර්ණ වු පසු ක්‍රමයෙන් අඩු වී හරි අඩක් දින 3) අමාවක (චන්ද්‍රයා අහසේ නැති දින 4) පුර අටවක (පුර්ණ චන්ද්‍රයා අහසේ පායන දිනට පෙර චන්ද්‍රයා හරි අඩක් වන දින                      බෞද්ධ වංශකථාවල බොහෝ වැදගත් සිදුවීම් සිදුවී ඇත්තේ පුර පසළොස්වක්පෝය දිනවලය.එම සෑම දිනකටම සිි දුවීමි බොහොමයක් ඇත . මෙිම ලිපිය ඉදිරියට සටහන් කරනු ලැබේ 

සමන් දෙවිඳුන් ගැන මහාවංශයේ ද සඳහන් වේ බුදුන් වහන්සේගේ ධර්මය අසා අරහත් ඵලයට පත්වූ සමන් දෙවිඳුන් බෞද්ධ වංශ කතාවේ ප්‍රධානම දෙවිඳුන් වශයෙන් සැලකේ බෞද්ධ ජනතාවගේ මහත් ගෞරවයට පාත්‍ර වූ සමන් දෙවිඳුන් වීරවික්‍රම තැනැත්තෙකු පසුකාලීනව දෙවියකු වූ බවට සඳහන් වේ. තවත් වංශකතාවක සදහන්ව ඇත්තේ මැණික් ගැරීමට ඉමහත්  ආශාවක් කැමැත්තක් දැක්වූ ආර්යකාමදේව නැමැති ඇමතියකු සමන් දෙවිදුන්ට දේවාලයක් සාදා දීමට භාරදී එය ඉටු කර දුන් බවට වංශ කතා වල සඳහන් වේ                ඇතමුන් සමන් දෙව්දුන් වශයෙන් උපත ලැබුවේ රාමගේ බාල සොයුරු වූ ලක්ෂ්මන් බවට ද විශ්වාස කෙරේ.                කතරගම දෙවිඳුන් විෂ්ණු දෙවිඳුන් අහිමි වන තැනම බෞද්ධ ජනතාවගේ ගෞරවයට පත්වන සුමන සමන් දෙවිඳුන් ද ලක්වැසි ජනතාවගේ ගෞරවයට පාත්‍රවේ.              සිරි පා සමය වන්දනාකරන බැතිමතුන්ගේ ආරක්ෂාවට සුමන සමන් දෙවිඳුන් භක්තියෙන් යුතුව ඇදහීමට සිරිපා කරුණා කරන බෞද්ධ ජනතාව ආදි කාලයේ පටන් හුරුවී ඇත එම කාලය තුලදී මන් දෙවිඳුන්ගේ නොයෙක් හාස්කම්...

රත්නපුර පොත්ගුල් රජමහ විහාරය                     රත්නපුර පොත්ගුල රජමහ විහාරය 1 වන සියවසේදී වට්ටගාමිණී අභය හෙවත් වලගම්බා රජු විසින් ඉදිකරන ලද බවට හඳුනාගෙන ඇත( කිස්තු පුර්ව 89_77) මනරම් කඳු වළල්ලකින් වට වී කඳු පන්තියක් මුදුනේ ඉදිකර ඇති මෙම විහාරය ලෙන් විහාර ඝනයට අයත් වේ.           පෙර රජ දවස ්‍රතිසංස්කරණය ඇතිබවට සාක්ෂි හමුවේ මහනුවර යුගයේ කීර්ති ශ්‍රී රාජසිංහ රජු විසින් ්‍රතිසංස්කරණය කර බවට සාක්කි හමුවී ඇත.(1747-1782)         ලෙන තුළ පිහිටා ඇති බුදු මැදුර අවටින් බොහෝ ඓතිහාසික වටිනාකමකින් යුත් සාක්කි හමුවී ඇත සාධක බොහොමයක් ද පවතී රියන් (27) උස අඩි 40 ක් බුද්ධ ්‍රතිමා වහන්සේ පිහිටා ඇත ස්වාභාවික ගල් සිදුරුකර ඉදිකර ඇත. තවද සබරගමුව පුරවරය වැඩවාසය කරන්නා වූ සුමන සමන් දේවතාවුන් වහන්සේගේ හා විෂ්ණු දේවතාවුන් වහන්සේගේ ්‍රතිමා  පිහිටා ඇත.      බෝ ගස ආසන්නයේ පොකුණක් ඉදිකර ඇත එහි ඖෂධීය ගුණයක් ඇති බවට ජනප්‍රවාදයේ පවතී එකල භික්ෂූන් වහන්සේලාට භාවනා කිරීම සඳහා ඉදිකරන ලද ආසන දෙකක් ...

         ලංකීය ඉතිහාසයේ සදාචාරාත්මක                             පෙළගැස්ම    ලොවක් මවීත කළ අපේ ආදී මුතුන් මීතන්ගේ උදාාරතර අනන්දනීය හෙළ බීමෙි සදාතනික මං සලකුණු වීද්දුත් අවකාශයේ සටහන් කර අනාගත පරපුර වෙනුවෙන් තිළිණ කිරීමට දරන මහගු වෑයමක අරමිඹය සහටන් කරන්න මුල්ම පරිස්සමයේ පලමු සටහනයි.    අතීතය ලක්දිව ඉතා සරවත් බිමකි,පෞඩඉතිහාසයකට උරුම කමි ඇති ලක්දිව ලොව කිසිදු ජාතියකට ,හා රටකට දෙවැනි නොවු බවට අදට ඇති පුරාවිද්‍යා සදක ,ඉතිහාස ග්‍රන්ථ මඟින් අපට පැහැදිලිය.      මනස්කාන්ත පරිසරයකට ධයාද වු අප මීහිපිට ඇති සුන්දර බිමක වසය කරන්න වසනාවන්ත පුරවැසියන් වෙමී.